Dit kwam naar voren in de promotie van Paulien Vinke op 9 december 2021 die promoveerde op haar proefschrift Nutrition as potential treatment strategy in pulmonary arterial hypertension aan de Wageningen University.

Pulmonale arteriële hypertensie (PAH) is een chronische, progressieve ziekte gekarakteriseerd door vasoconstrictie en structurele veranderingen in de longaderen. Verhoogde veneuze druk en verhoogde bloeddruk in de longaderen leiden tot vergroting van de rechter hartkamer en uiteindelijk tot hartfalen en een vervroegde dood. Een belangrijk symptoom van PAH is ernstige bewegingsintolerantie wat de kwaliteit van leven van PAH-patiënten verlaagd. Voeding wordt toenemend gezien als een belangrijke factor die bijdraagt aan levenskwaliteit tijdens chronische ziekte, vooral als er sprake is van bewegingsintolerantie.

In de klinische setting wordt bepaling van de voedingsstatus of deficiënties in micronutriënten (vitamines en mineralen) niet standaard uitgevoerd. Voedingsinterventies zijn geen onderdeel van de reguliere zorg, vanwege het gebrek aan wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen voor PAH-patiënten.

Deficiënties in ijzer en vitamine D komen veel voor in PAH-patiënten (zowel bij diagnose als na 1,5 jaar behandeling). Plasma niveaus van ijzer correleerden met de 6 minuten looptest. Lage ijzerwaarden leken gerelateerd aan ontstekingsprocessen via hepcidinewaarden. Vitamine D waarden correleerden met geen enkele uitkomstmaat in deze studie. Daarom is de relevantie van vitamine-D-deficiënties in PAH-patiënten onzeker. Verdere studies naar dit onderwerp zijn nodig. De hoge prevalentie aan ijzer- en vitamine-D-deficiëntie maakt wel duidelijk dat er een noodzaak bestaat om deze waarden regelmatig te monitoren. Studies om het effect en de veiligheid van suppletie van ijzer en vitamine D in PAH-patiënten zijn nodig.

Protonpompremmers (maagzuurremmers) worden veelvuldig gebruikt door PAH-patiënten. Deze medicijnen kunnen bijdragen aan een vermindering van de massa en functie van de spieren in chronisch zieken. Protonpompremmers leiden tot een vermindering van de zuurtegraad van het maagdarmkanaal, waardoor de absorptie van o.a. magnesium vermindert. Lage magnesiumwaarden zijn geassocieerd met verminderde spierfunctie. Magnesium is nodig voor de activatie van vitamine D. Lage vitamine-D- en magnesiumwaarden kunnen leiden tot verhoogde ontstekingsprocessen, wat weer kan leiden tot verlies van spiermassa. Bovendien is beschreven dat het gebruik van protonpompremmers de samenstelling van het darmmicrobioom kan veranderen, wat ook weer tot verhoogde ontstekingsprocessen kan leiden.

Bron: Wageningen University

Meer informatie over het belang van ijzer, vitamine D en magnesium en de bepaling van de vitamine- en mineralenstatus, zie:

• e-book Alles over IJzer
• e-book Alles over Vitamine D
• e-book Alles over Magnesium
• e-book Labbepalingen Voedingsstatusdiagnostiek

Gerelateerd nieuws:

• Magnesium belangrijk voor vitamine-D-status
• IJzersuppletie van 2x per dag naar 2x per week
• Meer aandacht voor vitamine D en magnesium bij darmkanker
• Vitamine- en mineralentekorten bij langdurig gebruik van protonpompremmers
• Protonpompremmers: aandacht voor vitamine B12, ijzer en magnesium