Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Clinical Epigenetics.

Berlin Aging Study II (BASE-II)

Aan het Duitse onderzoek deden 1.568 oudere volwassenen mee (gemiddelde leeftijd van 69 jaar). De seleniumstatus werd bepaald met 3 metingen: de hoeveelheid selenium in het bloed, de concentratie van selenoproteïne P (SELENOP) en de hoeveelheid glutathionperoxidase 3 (GPx3). SELENOP is het belangrijkste transporteiwit voor selenium in het bloed, en GPx3 is een seleniumafhankelijk enzym dat cellen beschermt tegen oxidatieve schade. Deze eiwitten worden vaak gebruikt als indicatoren voor de seleniumstatus.

Daarnaast werd de biologische leeftijd van de deelnemers vastgesteld. Deze geeft aan hoe snel iemand lichamelijk veroudert en kan verschillen van de kalenderleeftijd. De onderzoekers gebruikten hiervoor epigenetische klokken, gebaseerd op DNA-methyleringspatronen: veranderingen in het DNA die optreden met de leeftijd.

Onderzoeksresultaten

Deelnemers met lage waarden van selenium, SELENOP en GPx3 vertoonden een significant versnelde biologische veroudering. Deze verbanden bleven bestaan na correctie voor leeftijd, geslacht, BMI, rookgedrag en genetische achtergrond. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat een hogere biologische leeftijd samenhangt met een verhoogd risico op sterfte en leeftijdsgebonden ziekten, waardoor dit als ongunstig wordt gezien.

Bij bijna de helft van de deelnemers (48,3%) was sprake van seleniumdeficiëntie, gedefinieerd als een serumwaarde van ≤ 90 µg/l. Deze groep verouderde sneller dan deelnemers met voldoende selenium in het bloed. Ook voor SELENOP werd een verband gevonden: deelnemers in het laagste kwartiel van SELENOP-concentraties verouderden sneller dan deelnemers in het hoogste kwartiel. Dit effect bleef overeind na correcties, maar was na aanvullende correcties alleen nog significant bij vrouwen. Voor GPx3 waren de verbanden het sterkst. Deelnemers met de laagste spiegels verouderden sneller dan degenen met de hoogste spiegels. Deze associaties bleven significant na correcties.

De studie toont een verband, maar kan geen oorzaak-gevolgrelatie vaststellen: het blijft onduidelijk of lage seleniumwaarden het verouderingsproces versnellen, of dat veroudering juist leidt tot lagere seleniumwaarden.

Meer informatie over selenium, zie:

• Nieuwsdossier Selenium

Gerelateerd nieuws:

• Gezondheidsraad: meer aandacht voor selenium is nodig
• Europese aanbeveling voor selenium
• Seleniumtekort bij patiënten met hartfalen
• Selenium vertraagt risico op hartfalen