Een evenwichtige voeding is essentieel voor het behoud van een goede gezondheid. Het is daarom belangrijk te weten wat een evenwichtige voeding betekent. Op basis van de huidige kennis heeft de Hoge Gezondheidsraad voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking uitgebracht.

Het rapport Voedingsaanbevelingen voor de Belgische bevolking 2025 bestaat uit 2 delen:

• Deel 1 bevat voedingsaanbevelingen voor de volwassen Belgische bevolking ter preventie van een aantal chronische ziekten die een belangrijke ziektelast veroorzaken en met de consumptie van voedingsmiddelen verband houden.
• Deel 2 bevat aanbevelingen die betrekking hebben tot enkele andere aspecten van de relatie tussen voeding en gezondheid.
• In deel 3 (dat later zal verschijnen) zullen aanbevelingen worden gegeven voor de hele bevolking over de dagelijkse hoeveelheid energie en voedingsstoffen die nodig zijn om tekorten of toxiciteit te vermijden.

Kernboodschappen Belgische voedingsaanbevelingen

De kernboodschappen uit deel 1 zijn:

• Eet dagelijks minstens 125 g volle graanproducten zoals bijvoorbeeld volkoren brood, volkoren pasta. Vervang geraffineerde producten door volle graanproducten.
• Beperk de consumptie van niet-bewerkt rood vlees tot maximaal 300 g/week en hou het verbruik van bewerkte vleeswaren zo laag mogelijk (< 30 g/week).
• Eet meerdere keren per week peulvruchten zoals linzen, witte en bruine bonen, spliterwten, kikkererwten en sojabonen.
• Beperk het verbruik van zout onder al zijn vormen tot maximaal 5 g/dag.
• Eet dagelijks 250 g fruit, bij voorkeur vers seizoenfruit.
• Beperk zo veel mogelijk de consumptie van gesuikerde dranken.
• Eet dagelijks een handvol ongezouten noten (zonder omhulsel) wat overeenkomt met 20-30 g.
• Gebruik dagelijks 250-500 ml melk of melkproducten.
• Eet dagelijks minstens 300 g groenten.
• Gebruik bij voorkeur plantaardige oliën rijk aan onverzadigde vetzuren ter vervanging van boter, harde margarines, tropische oliën en reuzel.
• Beperk het verbruik van eieren tot maximaal 1 ei per dag.
• Beperk het gebruik van voedingsmiddelen rijk aan toegevoegde suikers.
• Gebruik minstens 200 g vis, week-en schaaldieren per week waarvan minstens 1x vette vis.
• Conform de energiebehoefte kunt u regelmatig aardappelen of zoete aardappelen consumeren; voorkeur gaat naar gekookte of gebakken producten terwijl het verbruik van gefrituurde producten best beperkt blijft.
• Gebruik dagelijks 1-2 l dranken; water krijgt de voorkeur; koffie en thee kunnen daar ook deel van uitmaken.
• Drink geen alcoholhoudende dranken en als u het toch doet beperk dit dan tot maximaal 10 standaard eenheden per week, verspreid over verschillende dagen.
• Beperk het gebruik van ultra-bewerkte voedingsmiddelen en geef de voorkeur aan onbewerkte of weinig-bewerkte voedingsmiddelen.

Wijzigingen ten opzichte van 2019

Een groot deel van de adviezen is hetzelfde gebleven ten opzichte van 2019, maar er zijn ook wat nieuwe adviezen toegevoegd. Zo krijgt de aardappel, inclusief de zoete variant, een expliciete plaats op het bord, mits hij niet gefrituurd is. Ook eieren mogen, maar niet meer dan 1 per dag. Tegelijkertijd wordt het belang van noten en peulvruchten verder benadrukt. Dagelijks een handje ongezouten noten en wekelijks meerdere porties linzen, bonen of kikkererwten zouden moeten bijdragen aan de preventie van chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten.

De nieuwe adviezen bevatten ook waarschuwingen. Zo stelt de Hoge Gezondheidsraad dat het beter is om helemaal geen alcohol te drinken. Er bestaat volgens de Raad geen veilige ondergrens. Met die boodschap schaart België zich achter de internationale trend om alcohol volledig af te raden.

Een opvallende vernieuwing is de oproep om ultrabewerkte voeding zoveel mogelijk te vermijden. Hoewel de Hoge Gezondheidsraad erkent dat verder onderzoek naar ultrabewerkte voeding nodig is, wordt opgeroepen tot terughoudendheid in de consumptie ervan. Verder wordt gewaarschuwd voor voedselmarketing, die vaak draait om ultrabewerkte voeding.

Een andere verandering is dat voor het eerst echt nadruk leggen op het sociale aspect van eten. Volgens de Hoge Gezondheidsraad is samen eten, of dat nu met het gezin, collega’s of vrienden is, goed voor zowel het fysieke als mentale welzijn.

Eetgewoonten weinig in lijn met voedingsaanbevelingen

Ook al zijn de Belgische richtlijnen aangescherpt, dan is het belangrijk in hoeverre mensen deze ook opvolgen. Uit onderzoek van het Belgische gezondheidsinstituut Sciensano blijkt namelijk dat de eetgewoonten weinig in lijn zijn met de voedingsaanbevelingen. Zo blijkt dat 93% van de Belgen te weinig groenten eet, 90% haalt de aanbevolen hoeveelheid fruit niet, 99% eet te weinig volkorenproducten, 88% eet te weinig peulvruchten, 97% eet te weinig noten, 88% gebruikt te weinig melk en melkproducten en 91% consumeert te veel bewerkt rood vlees. Alcoholgebruik ligt bij 82% boven de aanbevolen limiet. Slechts 37% haalt de richtlijn van minimaal 1 tot 1,5 l water per dag.

Bronnen: Hoge Gezondheidsraad / Sciensano

Gerelateerd nieuws:

• Lekker, gevarieerd en gezond eten
• Gezondheidsraad: Richtlijnen goede voeding 2015
• Commentaarronde Richtlijnen goede voeding 2025