Een inflammatoire darmziekte (IBD), zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, is een chronische aandoening die gekenmerkt wordt door terugkerende ontstekingen in het maagdarmkanaal. De behandeling van IBD is primair gericht op het beheersen van ontstekingen en het voorkomen van complicaties en ziekteprogressie. Dankzij recente ontwikkelingen in farmacologische behandelingsopties kunnen artsen zich nu richten op lange termijn doelen, waaronder het herstel van de levenskwaliteit door een doeltreffende aanpak van bloedarmoede en vermoeidheid.

Bloedarmoede en ijzertekort

In dit proefschrift van Roberta Loveikyte is ontdekt dat 1 op de 5 poliklinische patiënten met IBD bloedarmoede heeft, vaak als gevolg van een ijzertekort. Inflammatoire darmziekteactiviteit blijkt een belangrijke risicofactor voor bloedarmoede en ijzertekort in deze populatie. Tevens bleek het dat screening op ijzertekort niet consequent werd toegepast. Dit gebrek aan regelmatige screening kan verklaren waarom sommige patiënten ongerichte ijzersuppletie kregen en anderen geen behandeling ontvingen. De noodzaak wordt bedrukt voor vergroting van bewustzijn omtrent de behandeling van ijzertekort en bloedarmoede.

Biomarker hepcidine

Daarnaast is onderzocht of een potentieel nieuwe biomarker hepcidine (een eiwit dat ijzeropname en systemische beschikbaarheid controleert) kan bijdragen aan de aanpak van ijzertekort, met of zonder bloedarmoede. Er is geconstateerd dat er aanzienlijke variaties in hepcidinespiegels tussen patiënten en gezonde controles zijn, voornamelijk beïnvloed door de ijzerstatus, zelfs tijdens een actieve ontsteking. Tevens is ontdekt dat een orale ijzerabsorptietest samen met hepcidinespiegels, een onderscheid kunnen maken tussen verschillende aangeboren of verworven oorzaken van bloedarmoede of ijzertekort. Deze observaties zouden voorschrijvers bij hun diagnostische en therapeutische besluitvorming kunnen begeleiden. In dit proefschrift is een lopend klinisch onderzoek beschreven dat beoordeelt of hepcidinespiegels vooraf aan de ijzersuppletie, de respons kan voorspellen. Eenmaal voltooid, zal dit onderzoek gegevens opleveren voor een gepersonaliseerde ijzerbehandeling.

Roberta Loveikyte is op 17 april 2024 gepromoveerd op het proefschrift Iron deficiency in inflammatory bowel disease: the underestimated adversary aan de Rijksuniversiteit van Groningen.

Bron: RUG

Meer informatie over ijzer, hepcidine, ijzertekorten en ijzersuppletie bij patiënten, zie:

• e-book Alles over IJzer

• E-learning module IJzer (8 accreditatiepunten)

Gerelateerd nieuws:

• IJzerdeficiëntie bij inflammatoire darmziekten
• Uitgebreider laboratoriumonderzoek bij anemie
• Hepcidine en ijzermetabolisme
• Behandeling ijzertekort kan beter
• IJzersuppletie van 2x per dag naar 2x per week