PanDeMics

Op 11 juni 2024 promoveerde Wout van Orten-Luiten met haar promotie-onderzoek genaamd de PanDeMics-studie (dit staat voor 'Polypharmacy and Deficiencies of Micronutrients'). Polyfarmacie betekent het gebruik van meerdere medicijnen tegelijkertijd door een persoon. PanDeMics kijkt naar verbanden tussen medicijngebruik en bloedspiegels van bepaalde vitamines en mineralen.

Magnesiumtekort

Een voorbeeld van een voedingstekort en medicijngebruik uit het proefschrift gaat over te lage bloedspiegels magnesium door het gebruik van een maagzuurremmer zoals de protonpompremmer omeprazol. Een magnesiumtekort kan nieuwe problemen veroorzaken zoals een verhoogd risico op boezemfibrilleren, een hartritmestoornis. Als een mogelijke rol van magnesium hierin niet meegenomen wordt door een arts, kan dit leiden tot het onterecht voorschrijven van nieuwe medicatie om ritmeproblemen en complicaties te voorkomen. 'De medicijnen kunnen wel helpen maar pakken de oorzaak niet aan, het magnesiumtekort. Door meer aandacht te besteden aan mogelijke voedingstekorten en de symptomen hiervan zouden onnodig medicijngebruik en onnodige bijwerkingen verminderd kunnen worden, wat weer kan leiden tot een verbetering van de algehele gezondheid van patiënten. Dat is de belangrijkste boodschap van PanDeMics.' aldus Wout.

Polyfarmacie vergroot risico op vitamine- en mineralentekorten

Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat van de 3.541 patiënten die voor de eerste keer de polikliniek van de afdeling Geriatrie van het ziekenhuis bezochten, dat 65% minimaal 5 verschillende medicijnen gebruikte (dit wordt polyfarmacie genoemd). Ongeveer een kwart (23%) gebruikte minimaal 10 middelen, wat ernstige polyfarmacie wordt genoemd.

Bij deze onderzoeksgroep kwamen lage bloedspiegels van vitamines en mineralen vaak voor:

• 77% van de patiënten (inclusief supplementgebruikers) had te lage bloedwaarden van vitamine D
• 11% had te lage natriumwaarden
• 22% had een te laag magnesiumgehalte

Deze percentages waren hoger bij gebruik van bepaalde medicijnen en bij polyfarmacie.

Meer aandacht voor voedingsstatus

Wout hoopt dat er met de uitkomsten van PanDeMics in de geneeskunde meer aandacht komt voor tekorten aan vitamines en mineralen. Momenteel wordt hieraan in protocollen weinig aandacht besteed. Ook is er weinig aandacht voor voeding en (micro)nutriënten in de opleidingen van artsen en apothekers.

Bron: Alliantie Voeding in de zorg

Meer informatie over de invloed van medicijnen op de vitamine- en mineralenstatus van patiënten, zie:

• e-book Voeding en medicijnen

• E-learning module Voeding en medicijnen (12 accreditatiepunten)

Gerelateerd nieuws:

• Polyfarmacie en vitamine- en mineralentekorten
• Invloed van medicijnen op de magnesiumstatus