Volgens de Leuvense hoogleraar Jan Staessen en zijn team helpt het eten van minder zout niet om gezondheidsproblemen te voorkomen. Staessen gaat daarmee in de Journal of the American Medical Association lijnrecht in tegen alle eerdere onderzoeken en tegen de richtlijnen waar ook overheden mee werken: minder zout is gezonder.

De Belgische onderzoekers volgden 3.681 mensen zonder hart- en vaatziekten en constateerden dat in ieder geval de diastolische bloeddruk geen relatie vertoonde met het zoutgebruik. De systolische bloeddruk steeg wel wat, maar dat kwam volgens de onderzoekers door het stijgen van de leeftijd. De proefpersonen werden gemiddeld bijna 8 jaar gevolgd.

Verder bleek dat wie minder zout eet, een groter risico loopt te overlijden aan hart- en vaatziekten. Totaal overleden 84 personen als gevolg van hart- en vaatziekten waarvan 50 personen in de groep met de laagste natriumuitscheiding, 10 in de groep met de hoogste natriumuitscheiding en 24 in de middelste groep. De kans op hypertensie en hart- en vaatziekten verschilde niet binnen de drie groepen.

Staessen weet niet precies waarom dit zo is, maar heeft wel een theorie. Het is volgens hem denkbaar dat het verminderen van de zoutconsumptie systemen activeert die natrium vasthouden en erom bekend staan een negatieve invloed op de cardiovasculaire systemen te hebben.

‘Te veel zout blijft gevaarlijk voor hartpatiënten en mensen met een hoge bloeddruk, maar er is geen enkele aanwijsbare reden om het zoutgebruik van een hele bevolking terug te schroeven’, zegt Jan Staessen.

Vooral in Amerika, waar de overheid zich sinds kort in massacampagnes hard maakt voor een forse reductie van de zoutconsumptie, heeft het onderzoek veel stof doen opwaaien. In de New York Times trekt Peter Briss van het Center for Disease Control and Prevention (CDC) het onderzoek openlijk in twijfel. En hij is niet de enige. De Harvard School of Medicine noemt de studie ronduit ‘gebrekkige wetenschap’.

Dr. Walter Willett uit Harvard somt op: Er is sprake van een onbetrouwbare meting van de inname van natrium, omdat slechts eenmalig natrium in de 24uurs-urine is bepaald. Verder wordt er geen rekening gehouden met alle andere risicofactoren rond hart- en vaatziekten zoals lengte en fysieke activiteit. Volgens Peter Briss van CDC is de studie te kleinschalig, bevat het relatief te jonge personen en waren er te weinig cardiovasculaire sterfgevallen.

Jan Staessen geeft aan ‘We moeten voorzichtig zijn met uitspraken over het effect van zout op het hart en de vaten voor de gehele bevolking. Er zijn wellicht voordelen, maar er kunnen net zo goed nadelen zijn’.

Het Voedingscentrum en de Nederlandse Hartstichting handhaven hun advies om de zoutinname in de voeding te beperken.