PFAS (perfluoralkyl-stoffen) komt van nature niet in het milieu voor en is zeer moeilijk afbreekbaar. PFAS is breed aanwezig in het milieu, in de bodem, in water en in voeding. Dit betekent dat vrijwel iedereen wordt blootgesteld aan PFAS en de stoffen worden ook aangetroffen in het lichaam van mensen.

De EFSA (European Food Safety Authority) heeft de gezondheidskundige grenswaarde voor PFAS gesteld op 4,4 ng/kg lichaamsgewicht per week. Dit is de maximale hoeveelheid waaraan iemand mag worden blootgesteld, zonder dat gevolgen voor de gezondheid worden verwacht. Deze hoeveelheid is aanmerkelijk lager dan die in het eerder uitgebrachte EFSA-advies.

Als mensen over een lange periode teveel PFAS binnen krijgen, kan dit een negatief effect hebben op het immuunsysteem. Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen ziekten waardoor mensen mogelijk sneller of vaker ziek worden.

Op basis van Nederlandse data heeft het RIVM berekend dat Nederlanders via drinkwater en voedsel meer PFAS binnenkrijgen dan de EFSA-grenswaarde.

Om de PFAS-inname te verlagen zijn onder andere de volgende maatregelen belangrijk:

• Verlaag de PFAS-hoeveelheid in drinkwater (vooral in het westen van Nederland), hiervoor is een aanpassing van de Drinkwaterrichtlijn in de maak;
• Verlaag de PFAS-hoeveelheid in oppervlaktewater (vervuiling via Rijn en Maas, ook vanuit het buitenland);
• Verlaag de PFAS-hoeveelheid in het milieu;
• Gebruik geen papier en karton die vet- en waterafstotend zijn gemaakt (zoals pizzadozen, popcornzakken voor in magnetron, bakpapier);
• Gebruik geen eten uit moestuinen in de buurt van chemische fabrieken (zoals DuPont/Chemours in Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht en Custom Powders in Helmond);
• Eet gevarieerd;
• Vooral zoetwatervis uit Nederlandse wateren en Nederlands wild bevatten veel PFAS. Het advies is om deze niet te vaak te eten;
• De gegevens van PFAS in de voeding zijn niet actueel en daarom zullen deze gegevens worden geactualiseerd.
• Er zijn meer gegevens nodig over de PFAS-blootstelling via andere blootstellingsbronnen (zoals consumentenproducten (water- en vuilafstotende producten, schoonmaakmiddelen, cosmetica, vuurwerk), bestrijdingsmiddelen en lucht).

Naar aanleiding van de PFAS-publicatie van het RIVM zijn veel vragen naar voren gekomen en het RIVM heeft daarom een vraag en antwoord rubriek opgesteld.

Bronnen: RIVM / Voedingscentrum / Rijksoverheid